سەرچاوە و گەشەسەندنی مێژوویی سەلاجە

سەرچاوەی مێژوویی سەلاجە.

پرۆسەی پەرەپێدانی سەلاجە.

سەرچاوەی مێژوویی سەلاجە

مرۆڤ لە تەمەنێکی زۆر بچووکەوە زانیویەتی کە ئەو خۆراکانەی لە پلەی گەرمی نزمتردا هەڵدەگیرێن کەمتر تووشی تێکچوون دەبن. هەر لە ساڵی ٢٠٠٠ پێش زایین (سەدەی بیستەم پێش زایین)، دانیشتوانی کۆن و کۆنی ڕووبارەکانی فورات و دیجلە لە بابل لە ڕۆژئاوای ئاسیا، دەستیان کرد بە دروستکردنی سەهۆڵ لە چاڵەکاندا بۆ ئەوەی گۆشت لە ساردکەرەوەدا بن. لە شانشینی شانگ (لە سەرەتای سەدەی ١٧ی پێش زایین تا سەدەی ١١ی پێش زایین)، چین هەروەها دەیزانی چۆن سەهۆڵ بەکاربهێنێت بۆ پاراستنی خۆراک. لە سەدەکانی ناوەڕاستدا زۆرێک لە وڵاتان لە زۆرێک لە وڵاتان دەرکەوتن بۆ ئەوەی سەهۆڵ بخەنە ناو کابینەی ئاوی تایبەت یان کابینەی بەرد بۆ پاراستنی خۆراک. تا ساڵانی ١٨٥٠، ئەم جۆرە ساردکەرەوەی سەرەکی بەفرگر لە ئەمریکا فرۆشرا.

وشەی 'فریج' تا ناوەڕاستی سەدەی ١٧ لە ڕۆژئاوا نەچووە ناو زمانی ئەمریکییەوە. لەگەڵ پەرەپێدانی شارەکەدا، بازرگانی ICE وردە وردە پەرەی سەندووە. وردە وردە لەلایەن هۆتێل و هۆتێل و نەخۆشخانە و هەندێک لە بازرگانانی شارە وردەکانەوە بۆ پاراستنی گۆشت و ماسی و کەرە بەکاردەهێنرا. دوای شەڕی ناوخۆی ئەمریکا (١٨٦١-١٨٦٥ی زایینی)، ICE لە بارهەڵگرە ساردکراوەکاندا بەکارهات، هەروەها بۆ بەکارهێنانی مەدەنی. تا ساڵی ١٨٨٠، نیوەی سەلاجەی ریتڕۆ لە نیویۆرک و فیلادلفیا و بالتیمۆر فرۆشرا و یەک لەسەر سێی ئەو سەلاجەی لە بۆستن و شیکاگۆ فرۆشرابوو، چووبووە ناو ماڵەکەوە. هەروەها بەرهەمە هاوشێوەکان ساردکەرەوەیان هەیە.

دروستکردنی سەلاجەیەکی کارامە ئەوەندە ئاسان نییە کە ئێمە بیری لێدەکەینەوە. لە سەرەتای ساڵانی ١٨٠٠دا، داهێنەران تێگەیشتنێکی سەرەتایییان لە زانیارییە فیزیاییە گەرمەکان هەبوو کە گرنگ بوو بۆ زانستی ساردکەرەوە. لە ڕۆژئاوا خەڵک پێیان وابوو کە باشترین سەلاجە دەبێت ڕێگری بکات لە توانەوەی سەهۆڵ و وەها تێڕوانینێک کە لەو کاتەدا زۆر باو بوو هەڵە بوو چونکە ئەوە توانەوەی سەهۆڵ بوو کە ڕۆڵی ساردکەرەوەی دەگێڕا. لە ڕۆژانی سەرەتاییدا هەوڵێکی زۆر درا بۆ پاراستنی سەهۆڵ، لەوانەش پێچانی سەهۆڵەکە لەناو بەتانییەکاندا بۆ ئەوەی سەهۆڵەکە نەتوانێت ئەرکەکەی ئەنجام بدات. تا نزیک کۆتایی سەدەی نۆزدەهەم بوو کە داهێنەران سەرکەوتوو بوون لە دۆزینەوەی هاوسەنگی وردی عەزلی و سووڕانەوە کە پێویستە بۆ ساردکەرەوەیەکی کارا.

پرۆسەی پەرەپێدانی سەلاجە

بەڵام لە ساڵی ١٨٠٠دا، جووتیارێکی داهێنەری میریلاند، تۆماس مۆر، ڕێگەی دروستی دۆزیەوە. خاوەنی کێڵگەیەک نزیکەی ٢٠ میل لە واشنتۆنەوە دوورە، کە گوندی تاونی جۆرج ناوەندی بازاڕە. کاتێک کە کەرەی دەگەیاندە بازاڕ بە ساردکەرەوەی بەفرگری خوارەوەی دیزاینەکەی، بۆی دەرکەوت کە کڕیارەکان بە خێرایی توانەوەی کەرە لە سەتڵی ڕکابەردا تێدەپەڕن و زیاتر لە نرخی بازاڕ دەدەن بۆی کە هێشتا تازە و سەخت و بە ڕێکوپێکی بڕاوە. کیلۆیەک کەرە. مۆر دەڵێت یەکێک لە سوودەکانی سەلاجەکەی ئەوەیە کە جووتیاران ناچار نین شەوانە بچنە بازاڕ بۆ ئەوەی بەرهەمەکانیان بە فێنک بمێننەوە.

لە ساڵی ١٨٢٢دا فیزیازانێکی بەناوبانگی بەریتانی فارادای بۆی دەرکەوت کە دووەم ئۆکسیدی کاربۆن و ئامۆنیا و کلۆر و گازەکانی دیکە لە ژێر بارودۆخی پەستانداردا دەبنە شلە، و کاتێک پەستانەکە دادەبەزێت دەبێتە گازی. لە پرۆسەی گۆڕینی شلە بۆ گازیش، گەرمییەکی زۆر هەڵدەمژێت، ئەمەش دەبێتە هۆی دابەزینی پلەی گەرمی دەوروبەری. ئەم دۆزینەوە لەلایەن فارادای بنەمایەکی تیۆری بۆ نەوەکانی دواتر دابین کرد بۆ داهێنانی تەکنەلۆژیای ساردکەرەوەی دەستکرد وەک کۆمپرێسەرەکان. یەکەم کۆمپرێسەری ساردکەرەوەی دەستکرد لەلایەن هاریسۆن لە ساڵی ١٨٥١ داهێنرا. هاریسۆن، خاوەنی 'GeLong Advertiser'، جۆری پاککردنەوە بوو لەگەڵ ئیتەر کاتێک بۆی دەرکەوت کە یان کاریگەری ساردکردنەوەی بەهێزی لەسەر کانزا هەبووە. ئیتەر شلەیەک کە خاڵی کوڵانی زۆر نزمە، کە تووشی دیاردەی گەرمی ناوەوەی بەهەڵم دەبێت. هاریسۆن بەفرگرێکی پەرەپێدا بە بەکارهێنانی ئیتەر و 3 دەرگای ساردکەرەوەی دەرگا دوای لێکۆڵینەوە پەمپە پەستاندارەکان و لە ڤیکتۆریا لە ئوسترالیا، بۆ ساردکردنەوە و ساردکردنەوە لە کاتی دروستکردنی شەرابدا.

لە ساڵی ١٨٧٣دا، کارل ڤۆن لیندێ، کیمیاکار و ئەندازیاری ئەڵمانی، بە بەکارهێنانی فلۆرین وەک مادەی ساردکەرەوە، ساردکەرەوەکەیان داهێنا. لیندێ بزوێنەرێکی بچووکی هەڵم بەکاردەهێنێت بۆ لێخوڕینی سیستەمی پاڵەپەستۆ، بەجۆرێک کە ئەمۆنیا دووبارە پاڵپێوەنراوە و بەهەڵم دەکرێت بۆ بەرهەمهێنانی ساردکەرەوە. لیندێ بۆ یەکەمجار داهێنانەکەی بۆ بیرەخانەی سیدۆمار لە ڤیسبادن بەکارهێنا، دیزاین و بەرهەمهێنانی سەلاجەیەکی پیشەسازی کرد. دواتر سەلاجەی پیشەسازی باشتر کرد. بۆ ئەوەی بچووک بکرێتەوە، لە ساڵی ١٨٧٩دا، یەکەم سەلاجەی ماڵ کە لە جیهاندا بە شێوەیەکی دەستکرد ساردکراوە، بەرهەم هێنرا. ئەو کە بە هەڵم کاردەکات سەلاجەیەی بە خێرایی خرایە بواری بەرهەمهێنانەوە و تا ساڵی ١٨٩١، ١٢ هەزار یەکە لە ئەڵمانیا و ئەمریکا فرۆشرا.

یەکەم ماتۆڕی کارەبایی کە کۆمپرێسەرەکەی لێخوڕیوە لەلایەن ئەندازیارانی سویدی برایتۆن و مێندێسەوە لە ساڵی ١٩٢٣ داهێنرا، دواتر کۆمپانیایەکی ئەمریکی پاتێنتەکانیان کڕی و لە ساڵی ١٩٢٥ یەکەم سەلاجەی کارەبایی لە ماڵەوە بەرهەمهێنا. لە یەکەم سەلاجەی کارەباییدا کۆمپرێسەر و سەلاجەی کارەبایی جیاکرایەوە. ئەم دووەمیان بەزۆری لە کورەی ژێرزەمینیی یان ژووری هەڵگرتنی ماڵەکەدا دادەنرێت و لە ڕێگەی بۆرییەکانەوە بە کۆمپرێسەری کارەباییەوە دەبەسترێتەوە. دواتر ئەو دووانە یەکخران بۆ یەک. پێش ساڵانی ١٩٣٠ زۆربەی ئەو ساردکەرەوەیانەی کە سەلاجەکە بەکاریان دەهێنا، سەلامەت نەبوون، وەک ئیتەر، ئامۆنیا، ترشی سولفوریک و هتد، دەتوانرا بسوتێنرێن، خراپ بوون، یان بێزارکەر بوون. دواتر دەستم کرد بە گەڕان بەدوای مادەیەکی ساردکەرەوەی سەلامەتتر و فرێۆنم دۆزیەوە. فرێۆن ئاوێتەیەکی فلۆرین نییە کە ژەهراوی نییە، ناخوڕێت و ناخولێتەوە. زۆری نەخایاند بوو بە مادەی ساردکەرەوە بۆ ئامێری جۆراوجۆری ساردکەرەوە و زیاتر لە ٥٠ ساڵە بەکاردەهێنرێت. بەڵام دەرکەوت کە فرێۆن کاریگەری زیانبەخشی لەسەر چینە ئۆزۆنیەکەی بەرگەهەوای زەوی هەیە. بۆیە خەڵک دەستیان کرد بە گەڕان بەدوای ساردکەرەوەی نوێ و باشتردا.

ئەگەر لەگەڵ کار دەکەیت سەلاجە یان دەتەوێت زیاتر دەربارەی کۆمپانیاکەمان بزانیت، دەتوانیت لە ماڵپەڕەکەدا پەیوەندیمان پێوە بکەیت. ماڵپەڕی فەرمیمانە https://www.felongelectric.com/.